5 χρόνια παραμονής στον Κόκκινο Πλανήτη γιορτάζουν οι δύο ρομποτικοί γεωλόγοι της NASA, Spirit και Opportunity.

Το Spirit έφθασε πρώτο στην επιφάνεια του Άρη στις 3 Ιανουαρίου 2004 για να το ακολουθήσει το δίδυμό του ρομπότ, Opportunity, 21 μέρες μετά.

Αν και οι αρχικές προσδοκίες λειτουργίας των δύο οχημάτων δεν ξεπερνούσαν τους τρεις μήνες, η μακροβιότητά τους σε συνθήκες απόλυτου ψύχους έχει εκπλήξει τους πάντες.

Οι πληροφορίες που έχουν αποστείλει, έχουν αποκαλύψει πολλά για την παρουσία νερού πριν από δισεκατομμύρια χρόνια στον ισημερινό του αφιλόξενου πλέον πλανήτη. «Αυτά τα ρόβερ είναι απίστευτα ευπροσάρμοστα αν αναλογιστεί κανείς το ακραίο περιβάλλον που αντιμετωπίζει ο εξοπλισμός τους καθημερινά», δήλωσε ο John Callas, επικεφαλής του προγράμματος της NASA για το Spirit και το Opportunity. «Συνειδητοποιούμε ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να χαλάσει ένα σημαντικό εξάρτημα σε κάποιο από τα δύο οχήματα και η αποστολή να τελειώσει χωρίς προειδοποίηση, από την άλλη πλευρά όμως, θα μπορούσαμε να ολοκληρώσουμε έργο διάρκειας ισοδύναμης με αυτή τεσσάρων αποστολών για κάθε ρόβερ στο προσεχές έτος».

Μαζί, τα δύο οχήματα έχουν διασχίσει περισσότερα από 20 χιλιόμετρα και έχουν στείλει πίσω στη Γη δεδομένα όγκου περίπου 36 gigabytes. Σε αυτά περιλαμβάνονται περίπου 250.000 φωτογραφίες.

Το Spirit εξερευνά τον διαμέτρου 150 χλμ. κρατήρα Gusev, στου οποίου τα πετρώματα εντόπισε αποδείξεις για μαζική εναπόθεση νερού στο παρελθόν. Το Opportunity βρίσκεται στην άλλη πλευρά του πλανήτη, σε μια πεδιάδα γνωστή ως Meridiani Planum. Τα δεδομένα του διαβεβαίωσαν τους επιστήμονες ότι ο Άρης είχε κάποτε νερό σε υγρή μορφή στην επιφάνειά του, καθώς τα ιζήματα στην περιοχή είχαν διαμορφωθεί από τη ροή του νερού.

Ωστόσο, οι δύο ρομποτικοί γεωλόγοι δεν μπορούν πλέον να κρύψουν τα σημάδια της φθοράς. Το Spirit μπορεί να πηγαίνει μόνο με την... όπισθεν, διότι ένας τροχός είναι χαλασμένος. Από την άλλη, ο ρομποτικός βραχίονας του Opportunity παρουσιάζει δυσλειτουργία σε μία άρθρωση εξαιτίας ενός κομμένου ηλεκτρικού καλωδίου. Επιπλέον, υπήρξαν φορές όπου τα δύο ρόβερ κινδύνευσαν να ξεμείνουν από ενέργεια, καθώς η σκόνη επικάλυπτε τα φωτοβολταϊκά συστήματά τους.

Όταν, εντέλει, το Spirit και το Opportunity πάψουν να λειτουργούν, η NASA θα πρέπει να περιμένει για λίγο έως την επόμενη αποστολή. Πρόσφατα μετέθεσε την σχεδιασμένη για φέτος εκτόξευση του οχήματος Mars Science Laboratory (MSL) για το 2011, καθώς το πρόγραμμα έχει καθυστερήσει λόγω τεχνικών και οικονομικών προβλημάτων. Η απόφαση λήφθηκε λίγο αφότου η Ευρώπη ανακοίνωσε την αναβολή του δικού της προγράμματος για τον Άρη, γνωστού ως ExoMars, εξαιτίας του δυσβάσταχτου προϋπολογισμού. Δεν είναι απίθανο οι μελλοντικές αποστολές στον Άρη να πραγματοποιηθούν με τη συνεργασία NASA και ESA, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το υψηλό κόστος αποστολής διαστημικού σκάφους στον Κόκκινο Πλανήτη.