Δύο νέα πειράματα, ένα σε ποντίκια κι ένα σε ανθρώπους, έρχονται να ξεκαθαρίσουν τον λόγο. Σύμφωνα με αυτά λοιπόν, τα καυσαέρια αυξάνουν τις πιθανότητες θρομβώσεων και κατ' επέκταση τις πιθανότητες καρδιακών και εγκεφαλικών επεισοδίων.

«Το μήνυμα που προσπαθούμε να περάσουμε στον κόσμο είναι πως η άσκηση είναι ωφέλιμη για την καρδιά και την υγεία», σημειώνει ο David Newby, καρδιολόγος του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, και υπεύθυνου για την έρευνα. «Ωστόσο», προσθέτει, «θα έπρεπε να το σκεφτόμαστε διπλά πριν ασκηθούμε μία μέρα με βρώμικη ατμόσφαιρα». Μόνο το 2000, υπολογίζεται πως περισσότεροι από 800 χιλιάδες άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πέθαναν από αιτίες που συνδέονται με την ατμοσφαιρική ρύπανση (κυρίως από καρδιακά και εγκεφαλικά επεισόδια), όπως έγινε γνωστό από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Για να γίνει πιο πλήρης η έρευνα, η επιστημονική ομάδα του καθηγητή Newby, έκανε ένα πείραμα με 20 ανθρώπους που στο παρελθόν είχαν πάθει έμφραγμα. Οι ασθενείς εκτέθηκαν στους ρύπους ενός κινητήρα για τρακτέρ της Volvo (οι τιμές αντιστοιχούν στο μέσο όρο μία νεφώδους μέρας στο Λονδίνο), με την ομάδα του Newby να παρατηρεί την κατάστασή τους.

Μετά από 2 δεκαπεντάλεπτα σετ στο ποδήλατο, οι ασθενείς που είχαν εισπνεύσει τα καυσαέρια του κινητήρα έδειξαν να κουράζονται ευκολότερα. Όπως έδειξε το πείραμα, λιγότερο αίμα έφτανε στην καρδιά τους, ενώ τα επίπεδα της πρωτεΐνης tPA είχαν μειωθεί. Μετά το πείραμα, επανήλθαν στα φυσιολογικά τους επίπεδα. «Οι αντιστάσεις του οργανισμού (απέναντι στους θρόμβους) εξαφανίζονται όταν εκτίθεσαι σε καυσαέρια», λέει ο Newby.

«Επομένως, είναι πολύ πιο εύκολο να δημιουργηθούν θρόμβοι και να συμβεί κάποιο καρδιακό επεισόδιο». Στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, ο Gokhan Mutlu, φυσικός σε Πανεπιστήμιο του Σικάγο, και οι συνάδελφοί του, μελέτησαν τις επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στα ποντίκια, όταν παρατήρησαν πως τα ζώα που είχαν εκτεθεί σε μολυσμένο αέρα δεν αιμορραγούσαν όσο εκείνα που είχαν αναπνεύσει καθαρότερο.

Τα ποντίκια που εκτέθηκαν σε καυσαέρια παρουσίασαν αυξημένα ποσοστά σε αρκετές πρωτεΐνες που συνδέονται με τους θρόμβους στο αίμα. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν πως τελικά οι αντιδράσεις του ανοσοποιητικού συστήματος είναι εκείνες που προκαλούν τους θρόμβους. «Οι δύο έρευνες αλληλοσυμπληρώνονται ιδανικά», υπογραμμίζει ο Mutlu.

«Οι δύο έρευνες είναι πειστικές, ωστόσο υπάρχουν κι άλλες εξηγήσεις για το πώς ο μολυσμένος αέρας προκαλεί καρδιακά επεισόδια», λέει ο Benoit Demery, τοξικολόγος στο Πανεπιστήμιο του Λέουβεν του Βελγίου. «Παρόλα αυτά, δεν νομίζω πως θα έπρεπε να κατηγορεί κανείς τα θύματα, προσπαθώντας να τους επιβάλει να αλλάξουν τρόπο ζωής. Σκοπός μας θα πρέπει να είναι η μείωση της μόλυνσης του περιβάλλοντος».