Τι ακριβώς είναι όμως μια οφθαλμαπάτη για την επιστήμη; «Ο όρος οφθαλμαπάτη συχνά χρησιμοποιείται χωρίς διάκριση για να περιγράψει τόσο την οπτική ψευδαίσθηση όσο και την οφθαλμαπάτη όχι μόνο από το ευρύ κοινό αλλά και στην επιστημονική βιβλιογραφία» εξηγεί μιλώντας στο «Βήμα» η Σουσάνα Μαρτίνεθ-Κόντε, διευθύντρια του Εργαστηρίου Οπτικής Νευροεπιστήμης του Νευρολογικού Ινστιτούτου Μπάροους στο Φίνιξ της Αριζόνας, η οποία ειδικεύεται στη μελέτη αυτού του είδους των φαινομένων. «Υπάρχει όμως μια σημαντική διάκριση. Η οπτική ψευδαίσθηση συντελείται στον εξωτερικό κόσμο, ενώ η οφθαλμαπάτη συντελείται μέσα στο μυαλό μας. Η πρώτη έχει να κάνει με τις φυσικές ιδιότητες του φωτός, ενώ η δεύτερη είναι μια κατασκευή του εγκεφάλου». Εξ ου και το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που παρουσιάζει.

«Rotating water»
Το «Περιστρεφόμενο νερό» φαίνεται σαν να περιστρέφεται και να απλώνεται μαζί

Σύμφωνα με τον επιστημονικό ορισμό της, η οφθαλμαπάτη αποτελεί μια ανακολουθία ανάμεσα στην υποκειμενική αντίληψή μας και στην αντικειμενική πραγματικότητα. Σε χονδρικές γραμμές, όπως εξηγεί η ειδικός, οι περιπτώσεις οφθαλμαπάτης μπορούν να χωριστούν σε τρεις κατηγορίες: είτε βλέπουμε κάτι το οποίο στην πραγματικότητα δεν υπάρχει, είτε δεν βλέπουμε κάτι που υπάρχει μπροστά στα μάτια μας, είτε βλέπουμε κάτι διαφορετικό από ό,τι είναι πραγματικά.

Τα περιστρεφόμενα φίδια
Αν και είναι απόλυτα στατικοί, οι δίσκοι δίνουν την εντύπωση ότι περιστρέφονται, και μάλιστα με «φιδίσια» χάρη

Το ανύπαρκτο τρίγωνο
Οχι, δεν είναι ένα λευκό τρίγωνο τοποθετημένο επάνω σε ένα τρίγωνο με μαύρο περίγραμμα και τρεις μαύρους δίσκους. Κανένα τρίγωνο δεν έχει σχεδιαστεί πραγματικά. Απλώς ο εγκέφαλός σας συμπληρώνει αυτομάτως τα κενά